ဤပလတ်စတစ်အနည်းငယ်မျှပင် ပင်လယ်လိပ်တစ်ကောင်ကို သေစေရန် လုံလောက်သည်

(SeaPRwire) –   သမုဒ္ဒရာထဲမှာ ပလတ်စတစ်တွေ ပြည့်လျှံနေတယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ခန့်မှန်းထားပြီး အချိန်တိုင်း ပိုများလာပါတယ်။ တိရစ္ဆာန်တွေက ပလတ်စတစ်တွေနဲ့ ရစ်ပတ်မိတာ ဒါမှမဟုတ် မျိုချမိကြပြီး၊ ပစ္စည်းတွေကနေ ထွက်လာတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေဟာ မကြာခဏဆိုသလို အဆိပ်အတောက် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ပလတ်စတစ်တွေဟာ သတ္တဝါတစ်ကောင်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို ရောက်သွားရင် လေပြွန် ဒါမှမဟုတ် အူလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ဆို့ပြီး အတွင်းမှာပဲ ကပ်ပါနေနိုင်ပါတယ်။  

ပလတ်စတစ် ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စွန့်ပစ်မှုကို ထိန်းချုပ်မည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်သည် လက်ရှိအခြေအနေကို ပြောင်းလဲနိုင်ရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။ ထိုသို့သော သဘောတူညီချက်အတွက် နောက်ဆုံးအကြိမ် ဆွေးနွေးမှုများ ရှိနေသော်လည်း သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ၎င်းမည်သို့ အလုပ်လုပ်နိုင်မည်ကို စဉ်းစားခြင်းမှ ရပ်တန့်မသွားခဲ့ပါ။ သဘောတူညီချက်သည် ပင်လယ်သတ္တဝါများအတွက် ပလတ်စတစ်မည်မျှ အသက်ဆုံးရှုံးစေနိုင်သည်ဆိုသည့် အထောက်အထားဖြင့် ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော ကိန်းဂဏန်းများမှ အကျိုးကျေးဇူးရရှိမည်ဖြစ်ရာ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် Proceedings of the National Academy of Sciences ဂျာနယ်တွင် ပင်လယ်လိပ်များ၊ ပင်လယ်ငှက်များနှင့် ပင်လယ်နို့တိုက်သတ္တဝါများ၏ တိရစ္ဆာန်ကောင်ရေ ၁၀,၀၀၀ ကျော်ခွဲစိတ်စစ်ဆေးမှုရလဒ်များကို လေ့လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် သတ္တဝါအမျိုးအစားအလိုက် ပလတ်စတစ်၏ အသက်သေစေနိုင်သော ပမာဏသတ်မှတ်ချက် ကွဲပြားနိုင်သော်လည်း ပမာဏများမှာ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် နည်းပါးနေသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ တိရစ္ဆာန်သေဆုံးမှုများဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာများကို အခြေခံ၍ သုတေသီများသည် သတ္တဝါများ မည်မျှပလတ်စတစ်မျိုချခဲ့သည်နှင့် ထိုပလတ်စတစ်သည် ၎င်းတို့၏ သေဆုံးရခြင်းအကြောင်းရင်း ဟုတ်မဟုတ်ကို ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် ပလတ်စတစ်မည်မျှသည် သေဆုံးမှု ၅၀% နှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်းနှင့် ၉၀% သေဆုံးမှုနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း တွက်ချက်ခဲ့သည်ဟု Ocean Conservancy မှ သမုဒ္ဒရာပလတ်စတစ် သုတေသနမန်နေဂျာနှင့် လေ့လာမှု၏ ပူးတွဲစာရေးသူ Erin Murphy က ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် မတူညီသော တိရစ္ဆာန်များအတွက် မည်သည့်ပလတ်စတစ် အမျိုးအစားများက အန္တရာယ်အရှိဆုံး ဖြစ်သည်ကိုလည်း လေ့လာခဲ့ကြသည်။

“ ကျွန်မတို့ တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ ကန့်သတ်ချက်အချို့ကြောင့် အံ့အားသင့်ခဲ့ရပါတယ်” ဟု Murphy က ပြောကြားခဲ့သည်။ အဖွဲ့၏ တွက်ချက်မှုများအရ Atlantic puffin အရွယ် ငှက်တစ်ကောင်သည် သကြားခဲ ၃ လုံးစာပမာဏခန့် ပလတ်စတစ်ကို စားမိပါက ပလတ်စတစ်ထိတွေ့မှုကြောင့် သေဆုံးရန် ၉၀% အခွင့်အလမ်းရှိသည်။ Loggerhead ပင်လယ်လိပ်အတွက်မူ ထိုပမာဏသည် ဘေ့စ်ဘော နှစ်လုံးခန့်ကြီးမားသည်။

ရော်ဘာပစ္စည်းများသည် ငှက်များအတွက် အထူးသဖြင့် အန္တရာယ်ရှိကြောင်း အဖွဲ့က တွေ့ရှိခဲ့သည်။ “ ပင်လယ်ငှက်များအတွက်၊ မူလီစေ့အရွယ်ထက်ပင် သေးငယ်သော ရော်ဘာအပိုင်းအစ ခြောက်ခုခန့် (ဥပမာ- ဘူပေါင်းတစ်ခု) သည် ၉၀% အထိ သေဆုံးမှုဖြစ်စေနိုင်သည်” ဟု Murphy က ပြောကြားခဲ့သည်။ (ရော်ဘာသည် သဘာဝထုတ်ကုန်တစ်ခုဖြစ်နိုင်သော်လည်း ယနေ့ခေတ်တွင် အသုံးပြုသော ရော်ဘာအများစုမှာ ဓာတုဗေဒပစ္စည်းများဖြစ်ပြီး ပလတ်စတစ်သဘောတူညီချက်ဖြင့် ထိန်းချုပ်နိုင်ပါသည်။) 

ဤဆန်းစစ်ချက်သည် ပလတ်စတစ်ကြောင့် တိရစ္ဆာန်သေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် အခြေအနေများကို အဓိကထား၍ လေ့လာခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ပလတ်စတစ်သည် ၎င်းတို့၏ လေပြွန်ကို ပိတ်ဆို့ခြင်း၊ အစာအိမ်ကို ပေါက်ပြဲစေခြင်း သို့မဟုတ် အူလမ်းကြောင်းကို စုတ်ပြဲစေခြင်းတို့ ဖြစ်စေသည့် အခြေအနေများဖြစ်သည်။ ပလတ်စတစ်သည် ပင်လယ်သတ္တဝါများအတွက် အသက်ရှင်ရန် လုံလောက်စွာ မစားသောက်ရသေးသော်လည်း ဗိုက်ပြည့်နေသကဲ့သို့ ခံစားရစေခြင်းကဲ့သို့သော အခြားသိသာထင်ရှားမှုနည်းပါးသည့် ပြဿနာများကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

“ ဒါက ဝမ်းနည်းစရာနဲ့ စဉ်းစားရခက်တဲ့ ကိစ္စရပ်ဖြစ်ပေမယ့် လူတိုင်းက ပြဿနာဖြေရှင်းရာမှာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါဝင်နိုင်တယ်ဆိုတာကို သတိပေးလိုက်တာပါပဲ” ဟု Murphy က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ ပြီးတော့ ဒီပြဿနာကို တကယ်ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် သိပ္ပံနည်းကျ အထောက်အထားတွေက ရှင်းပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ထုတ်လုပ်တဲ့ ပလတ်စတစ်ပမာဏကို လျှော့ချဖို့၊ စုဆောင်းမှုနဲ့ ပြန်လည်အသုံးပြုမှုကို တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့၊ ပြီးတော့ ရှိနေပြီးသား ပလတ်စတစ်တွေကို ရှင်းလင်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ လူတိုင်း ပါဝင်လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ ကိစ္စရပ်တစ်ခုပါပဲ။”

သင့်ဘဝတွင် ပလတ်စတစ်လျှော့ချရန် ပလတ်စတစ်ဘူးများ ဝယ်ယူမည့်အစား ခေါင်းလျှော်ရည်နှင့် ဆံပင်ပေါင်းဆေးခဲများ အသုံးပြုခြင်း၊ တစ်ခါသုံးပလတ်စတစ်ဖြင့် ထုပ်ပိုးထားသော အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များအစား အထုပ်မပါသည့် အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ ဝယ်ယူခြင်း၊ နှင့် အပင်အခြေခံ အစားထိုးပလတ်စတစ်များကို သတိထားပါ။

သင့်နေ့စဉ် လမ်းလျှောက်နေစဉ်အတွင်း တွေ့ရသော ပလတ်စတစ်များကို ကောက်ယူရန် Murphy က အကြံပြုသည်။ မှန်ကန်သောနေရာသို့ ရောက်ရှိသွားသော ပလတ်စတစ်အပိုင်းအစတိုင်းသည် ပင်လယ်လိပ်တစ်ကောင်၏ ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည့် ပလတ်စတစ်တစ်စ ပို၍ နည်းပါးစေမည်ဖြစ်သည်။