ပင်လယ်ပြင်ကျယ်များဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်သည် အဘယ်ကြောင့်အရေးပါသနည်း

(SeaPRwire) –   လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၀ ကတည်းက Lisa Speer သည် ကမ္ဘာ၏ထက်ဝက်ကိုလွှမ်းခြုံထားသော နိုင်ငံတကာရေပြင်များဟု လူသိများသည့် သမုဒ္ဒရာပြင်ပိုင်နက်များအတွင်း ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ရန် အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၀၀ ကျော်က ပူးပေါင်းဖန်တီးထားသည့် သမိုင်းဝင်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည့် အတွက် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများအတွင်း သူမသည် ဦးဆောင်လှုံ့ဆော်သူတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိုသဘောတူညီချက်သည် အခြားအရာများအပြင် ကမ်းလွန်မှ မိုင် ၂၀၀ ကျော်အကွာတွင်ရှိသော နိုင်ငံတကာရေပြင်များတွင် အဏ္ဏဝါကာကွယ်ရေးနယ်မြေများ ထူထောင်နိုင်စေမည်ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသများသည် နက်ရှိုင်းသောရေပြင်ရှိ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ ကြီးထွားနိုင်သည့်နေရာများဖြစ်ပြီး ဥပဒေမဲ့ပြုကျင့်မှုနှင့် ငါးအလွန်အကျွံဖမ်းခြင်း၊ ညစ်ညမ်းမှုနှင့် သင်္ဘောပို့ဆောင်ရေးတို့၏ သက်ရောက်မှုများအပြင် ပင်လယ်ရေနက်ပိုင်း သတ္တုတူးဖော်ခြင်းကဲ့သို့သော နောက်ထပ်ခြိမ်းခြောက်မှုအသစ်များမှလည်း ကာကွယ်ပေးထားသည်။

ရည်မှန်းချက်က ဘာလဲ။ မည်သည့်နိုင်ငံကမျှ “ပိုင်ဆိုင်” ထားခြင်းမရှိသည့် ဤဘုံအရင်းအမြစ်ကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာကာကွယ်ရန်နှင့် စီမံခန့်ခွဲရန်—ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် မူဘောင်တစ်ခုဖန်တီးရန်ဖြစ်သည်။ ရေရှည်သမုဒ္ဒရာကျန်းမာရေးကို ရရှိရန်အတွက် သည် အနည်းဆုံးစံနှုန်းဖြစ်ကြောင်း သိပ္ပံဆိုင်ရာအထောက်အထားများက ဖော်ပြသည်။ လက်ရှိတွင် သမုဒ္ဒရာ၏ ၈% ကို အဏ္ဏဝါကာကွယ်ရေးနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး သည် ၃% အောက်သာဖြစ်သည်။ သမုဒ္ဒရာ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံနီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်သော ပင်လယ်ပြင်ပိုင်နက်များအား ထိန်းညှိမှုကို အားကောင်းစေရန်အတွက် စာချုပ်တစ်ခုသည် အရေးပါသော ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

ယခင်က ဖြစ်နိုင်ချေရှိခဲ့သည့်အရာသည် U.S. သည် တိုးတက်သော ရာသီဥတုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုတွင် ဦးဆောင်သူမဟုတ်တော့သည့်အချိန်တွင် ပိုမိုခက်ခဲလာပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာကြာခဲ့သော မူဝါဒများနှင့် တည်ထောင်ထားသည့် စိမ်းလန်းစိုပြေရေးကာကွယ်မှုများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖျက်သိမ်းခြင်းများ လုပ်ဆောင်လာခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း အခက်အခဲအားလုံးကြားမှ High Seas Treaty သည် စာချုပ်အသက်ဝင်ရန်အတွက် လိုအပ်သည့် ၆၀ အတည်ပြုချက်ကို ရရှိရန် အစွန်းရောက်နေဆဲဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်အစိုးရက နောက်ဆုံးတွန်းအားကို ဦးဆောင်နေသည်။ ထိုစာချုပ်သည် ယခုနှစ် U.N. General Assembly ၏ ဖွင့်ပွဲသီတင်းပတ်အတွင်း ဤစံနှုန်းသို့ရောက်ရှိရန် မျှော်လင့်ရပြီး ထိုအချိန်တွင် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများနှင့် ဝန်ကြီးများသည် နယူးယောက်မြို့တွင် စုဝေးကြပြီး စက်တင်ဘာ ၂၂-၂၆ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ၎င်းတို့၏ အတည်ပြုချက်စာရွက်စာတမ်းများကို ကိုယ်တိုင်အပ်နှံနိုင်သည်။

လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေတွင် နိုင်ငံတကာစာချုပ်အသစ်တစ်ခု၏ အရေးပါမှုကို လွန်လွန်ကဲကဲပြောရန် ခက်ခဲသည်။ သမုဒ္ဒရာအတွက် ယခုကဲ့သို့သော ရာသီဥတုဆိုင်ရာ သံတမန်ရေးကြိုးပမ်းမှုမျိုး မရှိခဲ့ဖူးပါ— ၎င်းသည် သမုဒ္ဒရာအတွက်သာမက ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုအတွက်လည်း အလွန်ကြီးမားသော အောင်မြင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။

အတည်ပြုချက် ၆၀ ရရှိခြင်းသည် သဘောတူညီချက် နိုင်ငံတကာဥပဒေဖြစ်လာရန်အတွက် ရက်ပေါင်း ၁၂၀ နောက်ပြန်ရေတွက်မှုကို စတင်စေမည်ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးတွင် နိုင်ငံများသည် ပထမဆုံးပင်လယ်ပြင်ပိုင်နက် ကာကွယ်ရေးနယ်မြေများကို အဆိုပြုကာ ညှိနှိုင်းနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုဒေသများအပြင်ဘက်ရှိ စီမံခန့်ခွဲမှုကိုလည်း ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ Speer က “ပြင်သစ်လူမျိုးတွေက Champagne ကို နယူးယောက်ကို ယူလာဖို့ သဘောတူပြီးပြီ” ဟု ကျွန်တော့်ကိုပြောသည်။

ဂြိုဟ်ပေါ်ရှိ အဝေးဆုံးဒေသများအကြောင်း ပျော်စရာအကြောင်းအရာများကို မျှဝေရာတွင် ရွှင်မြူးသော Speer သည် အောက်ပါအချက်များကဲ့သို့သော အချက်အလက်များလည်း ပါဝင်သည်- Bering ရေလက်ကြားသည် နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးရာသီတိုင်းတွင် “ရေအောက် Serengeti” အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ narwhal ၏ ဦးချိုသည် အမှန်တကယ်အားဖြင့် အာတိတ်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဘာဖြစ်နေသည်ကို ပြောပြသည့်အာရုံခံကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။ Polar cod သည် သမုဒ္ဒရာ၏ အာဟာရပြည့်ဝသော “အစာရေစာ” ဖြစ်သည်။

ဤအသေးစိတ်အသိပညာနှင့် နက်ရှိုင်းသော သိလိုစိတ်သည် နိုင်ငံနယ်နိမိတ်အပြင်ဘက်တွင်ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဇီဝမျိုးကွဲအများဆုံးသိုလှောင်ကန်အချို့ကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် ကျယ်ပြောသော၊ ထိခိုက်လွယ်သော ပွင့်လင်းသောသမုဒ္ဒရာနှင့် ရေနက်ပိုင်းပတ်ဝန်းကျင်များကို ကာကွယ်ရန် Speer ၏ ကြာရှည်စွာအပ်နှံမှုကိုလည်း လှုံ့ဆော်ပေးသည်။

—တက္ကသိုလ်များနှင့် အဖွဲ့အစည်းများစွာမှ သိပ္ပံပညာရှင်များနှင့် ထောက်ခံသူများ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည့် သည် အလွန်အမင်း ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသော ဇီဝဗေဒအရ အရေးပါဆုံး ဂေဟစနစ်အချို့နှင့်အတူ ဦးစားပေးဆိုဒ်ရှစ်ခုကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဤအရာများသည် လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း မျှော်လင့်ထားသည့် ပထမမျိုးဆက် ပင်လယ်ပြင်ပိုင်နက် အဏ္ဏဝါကာကွယ်ရေးနယ်မြေများအတွက် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအချို့ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ကို ရေအောက်ကမ္ဘာ၏ ဝှက်ထားသော သဘာဝအံ့ဖွယ်အမှုများအဖြစ် သင်ထင်ကောင်းထင်နိုင်သည်။

၎င်းတို့ထဲမှတစ်ခုမှာ အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာအောက်ခြေရှိ ကျယ်ပြောသော ရေပူစမ်းလယ်ကွင်းဖြစ်သည့် Lost City ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ဓာတုဗေဒတုံ့ပြန်မှုများကို ထုတ်လွှတ်ပေးသော ကြီးမားသော၊ အံ့မခန်း မီးခိုးခေါင်းတိုင်များပါရှိသည့် ထူးခြားသော သမိုင်းမတင်မီ ပူပြင်းသောနေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်ရှိ (နှင့် အခြားဂြိုဟ်များပေါ်ရှိ) သက်ရှိများသည် မည်သို့စတင်ခဲ့သည်ကို သိပ္ပံပညာရှင်များက အဖြေရှာဖွေနေကြသည်။ ဤအလွန်အမင်းပြင်းထန်သော ပတ်ဝန်းကျင်သည် သန္တာကောင်များမှ ခရုခွံများနှင့် ပင်လယ်ပျော့များ၊ ငါးမန်းများနှင့် ငါးရှဉ့်များအထိ အရာအားလုံးကို ထောက်ပံ့ပေးခြင်းဖြင့် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ကြွယ်ဝသောကြောင့် ဇီဝဗေဒပညာရှင်များ၊ ဘူမိဗေဒပညာရှင်များနှင့် အခြားသုတေသီများကို စိတ်လှုပ်ရှားစေသည်။ Lost City တွင်ရှိသော မျိုးစိတ် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် မည်သည့်နေရာတွင်မျှ မတွေ့ရတတ်ပေ။ ထိုနေရာသည် အနီးအနားတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ရေနက်ပိုင်း သတ္တုတူးဖော်ရှာဖွေမှုများအတွက် ထိခိုက်လွယ်သည်။

ပင်လယ်ပြင်ပိုင်နက်ကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုသည် မည်သည့်အုပ်ချုပ်ရေးတစ်ခုထက်မဆို သက်တမ်းပိုရှည်မည်ဖြစ်ပြီး ဤကြိုးပမ်းမှုများအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူထုထောက်ခံမှုသည် အရေးကြီးလိမ့်မည်။ ထိုဒေသများအနီးရှိ ငါးဖမ်းခြင်း၊ သင်္ဘောပို့ဆောင်ခြင်းနှင့် အခြားစက်မှုလုပ်ငန်းများကို စီမံခန့်ခွဲခြင်းဆိုင်ရာ သီးခြားအသေးစိတ်အချက်များစွာကို လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်နေသေးကြောင်း Speer က ဦးစွာဝန်ခံသည်။ ဤသဘောတူညီချက်သည် ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။

နိုင်ငံတကာဥပဒေဖြစ်လာသည်နှင့်တပြိုင်နက် ထိုစာချုပ်သည် သမုဒ္ဒရာ၏ အစိတ်အပိုင်းအများအပြားကို ကာကွယ်ရန်၊ ပင်လယ်ပြင်ပိုင်နက် အဏ္ဏဝါဥယျာဉ်များကို ထူထောင်ရန်၊ နိုင်ငံတကာရေပြင်မှရရှိသော စီးပွားဖြစ်ထုတ်ကုန်များမှ အမြတ်အစွန်းများကို မျှဝေရန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် အဏ္ဏဝါသုတေသနနှင့် နည်းပညာအတွက် အခွင့်အလမ်းများ တန်းတူညီမျှရှိစေရန်အတွက် အစီအစဉ်များကို အမိန့်ပေးပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ထိုစာချုပ်သည် ကာကွယ်ထားသောဒေသများအပြင်ဘက်ရှိ လူသားတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုများကို ထိန်းချုပ်သည့် ပိုမိုအားကောင်းသော စီမံခန့်ခွဲမှုအလေ့အကျင့်များကိုလည်း ချမှတ်ထားသည်။ ၎င်းသည် အရေးကြီးသော မှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး— ယနေ့ခေတ်ကာလအရ ၎င်းသည် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ မဖြစ်မနေလုပ်ဆောင်ရမည့်အရာတစ်ခုဖြစ်သည်— သို့သော် လုပ်ဆောင်မှုများအဆုံးသတ်သည့်နေရာမဟုတ်ပါ။ နည်းလမ်းများစွာဖြင့် ၎င်းသည် အစပြုသည့်နေရာဖြစ်သည်။

Speer က “ကြိုးစားအားထုတ်မှုအတွက် ဆုလာဘ်သည် ပိုမိုခက်ခဲသောကြိုးစားအားထုတ်မှုဖြစ်သည်” ဟုပြောကြားခဲ့ပြီး “ရှေ့တွင် ထိုသို့သောကြိုးစားအားထုတ်မှုများစွာ ရှိနေပါသေးသည်”။

“ `