ထရမ့် ရဲ့ ‘သမိုင်းဝင်’ ရွမ်ဒါနှင့်ဒီမိုကရက်တစ် ကွနγκόကြား ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်သည် ဘာတွေကို မအောင်မြင်နိုင်သနည်း

(SeaPRwire) –   ပြီးခဲ့သည့်တစ်ပတ်အတွင်း အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump သည် ကွနγκόဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံနှင့် ရွမ်ဒါအကြား “ သမိုင်းဝင်” ကြားဖွဲ့မှုတစ်ခုကို ချီးကျူးပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ဝါရှင်တန်တွင်ကျင်းပသည့်အထိမ်းအမှတ်အစည်းမှ DRC သမ္မတ Félix Tshisekedi နှင့် ရွမ်ဒါ၏ အကြား လူသိများသော လက်ဆွဲမှုမှတ်တမ်းမရှိပါဘူး၊ ထို့အပြင် ထရမ့်သမ္မတသည် ဧပြီလတွင် ပဋိပက္ခကို ကြားဖွဲ့ပေးစတင်ချိန်မှစ၍ အကြမ်းဖက်မှုများ လာခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် 30 နှစ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံသည် မကြာခဏ ကွဲပြားမှုများဖြစ်ခဲ့ကြသော်လည်း ရွမ်ဒါမှ ထောက်ပံ့သော M23 ကျင်းပကြပ်များသည် သတ္တုတွင်းကြွယ်ဝသော DRC အရှေ့ပိုင်း၏ ကြီးမားသောအပိုင်းများကို သိမ်းပိုက်သည့် တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုဖြင့် ဇန်နဝါရီလတွင် ပဋိပက္ခ ခဲ့သည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် ထောင်နှင့်ချီသောသူများကို သေဆုံးစေပြီး ထောင်ထောင်နှင့်ချီသောသူများကို နေအိမ်မှ ထွက်ခွာစေခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခ၏ ကြမ်းတမ်းသောအမှန်တရားကို ကြည့်လျှင် ထရမ့်သမ္မတ၏ ကြားဖွဲ့ပေးမှုကြိုးပမ်းမှုများကို ကြိုဆိုသင့်သည်။ သို့သော် ထရမ့်သမ္မတသည် ဒေသဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုအတွက် ၎င်း၏အမြင်ကို အမှန်တကယ်အကျိုးရှိစေလိုလျှင် ယခုအခါ အထိမ်းအမှတ်အစည်းပေါ်တွင် တည်မြဲသော အဆင့်မြင့်ဆက်ဆံမှုဖြင့် တည်ဆောက်ရမည်၊ နှင့် နှစ်နိုင်ငံအား ၎င်းတို့၏ ကတိကဝတ်များကို လိုက်နာရန် ဖိအားများကို တိုးမြှင့်ရမည်။ 

တာဝန်သည် အရေးကြီးသည်။ M23 သည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပတ်အတွင်း များစွာကို စတင်ခဲ့ပြီး မတ်လကတည်းက ပထမဆုံးအကြိမ်အားဖြင့် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုများကို ရရှိခဲ့သည်။ တိုက်ခိုက်မှုများ တိုးလာမှုသည် အံ့သြစရာမဟုတ်ပါ။ ယခင်လများတွင် M23 သည် ယခုအခါ အသုံးချနေသည့် DRC အရှေ့ပိုင်း၏ အဓိကနေရာများကို သိမ်းပိုက်ရန် အခြေအနေများကို ထားရှိရန် အသေးစားသော များကို ကျင်းပခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ကွနγκόစစ်တပ်သည် M23 ထိန်းချုပ်နေသောနေရာများကို အပျံထိုးချက် ကျင်းပခဲ့သည်။ နှစ်ဖက်စလုံးသည် ထောင်နှင့်ချီသော အသစ်သောတပ်ဖွဲ့များနှင့် ပိုမိုအဆင့်မြင့်သော လက်နက်ပစ္စည်းများဖြင့် ရှေ့မျက်နှာစာများကို ပြင်းထန်စွာ ထားခဲ့သည်။

— DRC-Rwanda ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက် — တစ်ခုတည်းဖြင့် ဤအမှန်တရားကို မပြောင်းလဲနိုင်ပါ။ ၎င်းသည် တိုက်ခိုက်မှုအများစုများတွင် ပါဝင်နေသော ကျင်းပကြပ်များအထူးသဖြင့် M23 ၏ အခန်းကဏ္ဍကို အကျဉ်းမကျသောနည်းဖြင့် ကိုင်တွယ်သည်။ ထိုပြဿနာကို ကာတာအိမှ ဦးဆောင်သည့် ဒိုဟါငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ဆွေးနွေးနေသည်။ DRC နှင့် M23 သည် ဝါရှင်တန်သဘောတူညီချက်များအတွက် ကြိုတင်လိုအပ်သည့်အရာအဖြစ် နိုဝင်ဘာ 15 ရက်တွင် အုတ်မြစ် ကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့သော်လည်း ၎င်းသည် ကျင့်သုံးရန်မလိုအပ်သည့်အရာဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးသည် ငြိမ်းချမ်းချက်ကို အသေးစားချိုးဖောက်ပြီးသားဖြစ်သည်။

ရွမ်ဒါသည် M23 အား လျှို့ဝှက်ထောက်ပံ့မှုများကို ဆက်လက်ပေးနေပြီး တစ်ချိန်တွင် ကျင်းပကြပ်များကို ထောက်ပံ့သည်ဟု အများသူငှာ ငြင်းဆိုနေသည်။ M23 ၏ကိုယ်တိုင်သည် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဆုံးသတ်ချက် သို့မဟုတ် လက်နက်မဲ့ခြင်းကို သဘောတူရန် အကြောင်းပြချက်မရှိဟု ယူဆရပေမည်။ အထူးသဖြင့် ၎င်း၏ ထိန်းချုပ်မှုအပေါ် ပြင်ပစစ်တပ်မှ ခြိမ်းခြောက်မှုမရှိပြီး ကျယ်ပြန့်သော ကို တည်ဆောက်ရန် အလုပ်များနေသောအချိန်တွင်ဖြစ်သည်။ ကွနγκόအစိုးရသည် M23 မှ တိုက်ရိုက်စစ်ခြိမ်းခြောက်မှုမရှိသောကြောင့် အစိုးရသည် ဆွေးနွေးမှုများတွင် ပြင်းထန်သော တောင်းဆိုမှုများကို ထပ်ခါထပ်ခါထုတ်ပြန်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် အပျံထိုးချက်များကျင်းပပြီး ပြိုင်ဘက်ကျင်းပကြပ်များကို လက်နက်ပေးနေချိန်တွင် ကျင့်သုံးရန် စစ်တပ်အားသုံးခြင်းမရှိသော တောင်းဆိုမှုများကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။

ဤအရာအားလုံးသည် အမေရိကန်မှ ထောက်ပံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးအုတ်မြစ်တစ်ခုလုံးကို ထိခိုက်စေသည်။ ထို့ကြောင့် ထရမ့်သမ္မတသည် ရွမ်ဒါနှင့် DRC အား တာဝန်ခံရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို တိုးမြှင့်ရမည်၊ နှင့် ဤအကျိတ်ဖြစ်နေသောပုံစံကို ချေဖျက်ရမည်။

အမေရိကန်သည် Kigali မှ M23 အား ထောက်ပံ့မှုကို ဖြုတ်ချပြီး သေချာသောယုံကြည်မှုဖြင့် ဆွေးနွေးရန် တွန်းအားပေးမှကင်းလျှင် ရွမ်ဒါအရာရှိများအား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ထိန်းထားရန် ခြိမ်းခြောက်ခြင်းဖြင့် စတင်နိုင်သည်။ ရွမ်ဒါသည် M23 အား ကာတာအိမှ ကြားဖွဲ့ပေးထားသည့် ငြိမ်းချမ်းချက်ကို ချိုးဖောက်သည့် South Kivu တွင် ၎င်း၏ ကို ရပ်တန့်ရန် ချက်ချင်းဖိအားပေးသင့်သည်။ Kigali သည် ဧပြီလတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကြိုးပမ်းမှုများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် M23 အား North Kivu ရှိ Walikale မြို့မှ ထုတ်ပြန်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး ယူအေန်းဘေးကင်းရေးကောင်စီ၏ အရ ရွမ်ဒါသည် ၎င်းအုပ်စုအပေါ် ကွပ်ကဲမှုနှင့် ထိန်းချုပ်မှုကို ကျင်းပပြီး အရေးကြီးသော စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကို ပေးဆောင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထရမ့်သမ္မတသည် ရွမ်ဒါအား M23 ၏ တည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို ထောက်ပံ့မှုကို ရပ်တန့်ရန်လည်း တောင်းဆိုသင့်သည်။ ထို့အပြင် DRC သို့ ပြန်လည်ထိုက်တန်ရန် အချို့သောပုံစံတစ်ခုသို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် တောင်းဆိုသင့်သည်။

ထရမ့်သမ္မတသည် DRC နှင့် ပြိုင်ဘက်ကျင်းပကြပ်အုပ်စုများကို လုံခြုံစေသည့် ကွနγκόအရာရှိများအပေါ် တန်းတူဖိအားများကို ထည့်သွင်းရမည်။ DRC သည် အထူးသဖြင့် M23 ၏ နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ထိုက်တန်ရန် အချို့သောပုံစံနှင့် ပတ်သက်၍ အကျိုးအမြတ်ဖြစ်သော ကြားဖွဲ့ပေးမှုများကို ပိုမိုဆန္ဒပြုသင့်သည်။ ထို့အပြင် M23 ကို ပုံမှန်တိုက်ခိုက်ပြီး Kinyarwanda ဘာသာစကားပြောသူများကို ခြိမ်းခြောက်သည့် DRC အရှေ့ပိုင်းရှိ လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများအား ထောက်ပံ့မှုကို ဖြုတ်ချရမည်။ နေထိုင်ရာဒေသများပေါ်တွင် အပျံထိုးချက် ဖြင့် ငြိမ်းချမ်းချက်ကို ချိုးဖောက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ရမည်။ အမေရိကန်သည် လိုအပ်လှသော အုပ်ချုပ်ရေးပြုပြင်မွမ်းမံမှုများပေါ်တွင် အချို့သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို အခြေအနေတင်းဖြစ်စေနိုင်သည်။

ဤကြိုးပမ်းမှုများ အောင်မြင်စေရန်အတွက် ထရမ့်သမ္မတသည် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပိုမိုမကြာခဏနှင့် ပိုမိုအဆင့်မြင့်ဆက်ဆံမှုများရှိစေရန် သေချာစေရမည်။ ထရမ့်သမ္မတ၏ အာဖရိကအကြံပေး Massad Boulos သည် ယနေ့အထိ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဦးဆောင်ရာတွင် ချီးကျူးဖွယ်ကောင်းသော ကြိုးပမ်းမှုများကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် Boulos သည် အာဖရိကတိုက်တစ်ခုလုံးကို ကျင်းပရန် ကွပ်ကဲမှုရှိပြီး အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုအကန့်အသတ်ရှိသောကြောင့် အလုပ်များနေသောအချိန်တွင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ့ဝန်ကြီး Marco Rubio နှင့် ထရမ့်သမ္မတကိုယ်တိုင်၏ ပိုမိုများပြားသောပါဝင်မှုသည် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ပြန်လည်အားသွင်းရန် ကူညီလိမ့်မည်။

ဤကြိုးပမ်းမှုများ ရပ်တန့်သွားမည့်အလွယ်တကူဖြစ်သည်။ ဝါရှင်တန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ထိုးပြီးနောက် အကြမ်းဖက်မှုများ ထပ်မံဖြစ်ခြင်းသည် စိတ်ချမ်းသာမှုမရှိပါ။ ဒေသတွင် ထရမ့်သမ္မတ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုအမြင်ကို အကျိုးရှိစေလိုလျှင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောနှင့် ပိုမိုကြမ်းတမ်းသော အုတ်မြစ်မှသာ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။