ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းများတွင် ‘ထာဝရ ဓာတုပစ္စည်းများ’ ကို ပိတ်ပင်ရန် မဲပေးဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ နာမည်ကြီးစားဖိုမှူးအချို့ မကျေနပ်ကြ။

(SeaPRwire) –   California ပြည်နယ်ဥပဒေပြုအမတ်များသည် ဤသီတင်းပတ်အတွင်း ဟင်းချက်အိုးခွက်များနှင့် အခြားထုတ်ကုန်များရှိ “ထာဝရဓာတုပစ္စည်းများ” (forever chemicals) ကို ပိတ်ပင်ရန် မဲပေးဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသော်လည်း လူတိုင်းက ဤလုပ်ရပ်ကို သဘောမကျကြပါ။ ထိုပိတ်ပင်မှုတွင် ပါဝင်သည့် ဓာတုပစ္စည်းများဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော Nonstick အိုးခွက်များကို ရောင်းချခြင်း သို့မဟုတ် ထောက်ခံအားပေးနေသည့် နာမည်ကြီးစားဖိုမှူးအချို့က ၎င်းကို အသက်ဝင်ခြင်းမှ ရပ်တန့်စေလိုကြသည်။

ဤဥပဒေအသစ်သည် PFAS—per- နှင့် polyfluoroalkyl substances ကို အတိုကောက်ခေါ်ခြင်း—ကို ဟင်းချက်အိုးခွက်များ၊ သန့်ရှင်းရေးပစ္စည်းများ၊ သွားကြားထိုးကြိုးများ၊ နှင်းလျှောစီးဖယောင်းများ၊ အစားအစာထုပ်ပိုးမှုများနှင့် ကလေးထုတ်ကုန်အချို့တွင် ပစ်မှတ်ထားသည်။ ဤဥပဒေကြမ်းကို California ဥပဒေပြုလွှတ်တော်မှ အများစုက ထောက်ခံအတည်ပြုခဲ့ပြီး ယခုအခါ အတည်ပြုလက်မှတ်ထိုးရန် စားပွဲပေါ်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ဤလူလုပ်ဓာတုပစ္စည်းများကို ၎င်းတို့၏ “ထာဝရ” ဟူသော အမည်ဖြင့် သိရှိကြရသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ယနေ့အထိ ပြုလုပ်ခဲ့သမျှ ဓာတုပစ္စည်းများအနက် အပြင်းထန်ဆုံး တည်မြဲသော ဓာတုပစ္စည်းအမျိုးအစားများ ဖြစ်သောကြောင့်ဟု North Carolina State’s Oceans and Human Health Center ၏ ဒါရိုက်တာဖြစ်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အဆိပ်အတောက်ဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ Scott Belcher က ပြောကြားခဲ့သည်။

“[PFAS] များသည် အလွန် fluorinated ဖြစ်ပြီး၊ သန့်စင်သော ဓာတုပစ္စည်းများဖြစ်ကာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးခါနီးအထိ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မရှိခဲ့သော ဓာတုဗေဒဖွဲ့စည်းပုံရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ပြိုကွဲရန် အလွန်ခက်ခဲပြီး ဖယ်ရှားရန် အလွန်စိန်ခေါ်မှုဖြစ်ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။” ဟု Belcher က TIME သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ “၎င်းတို့သည် ယခုအချိန်တွင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အရာအားလုံးတွင် တကယ်ကို ရှိနေပါပြီ။”

PFAS အကြောင်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လေ့လာထားသူ Belcher က California ဥပဒေသည် “အလွန်လိုအပ်သော စည်းမျဉ်း” ဖြစ်ပြီး၊ ထိုဓာတုပစ္စည်းများကို အဆင့်ဆင့်ဖျက်သိမ်းကာ ပိတ်ပင်ရန် လုပ်ဆောင်နေသည့် နိုင်ငံများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ထင်ဟပ်နေသည်ဟု ဆိုသည်။

သို့သော် မိမိတို့ကိုယ်ပိုင် ဟင်းချက်အိုးခွက်အမှတ်တံဆိပ်များ ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေသည့် နာမည်ကြီးစားဖိုမှူးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ဤဥပဒေအသစ်ကို ပိတ်ပင်ရန် မျှော်လင့်နေကြသည်။ Rachael Ray၊ New York City ရှိ Momofuku မှ David Chang နှင့် Napa Valley, California ရှိ နာမည်ကြီး French Laundry စားသောက်ဆိုင်မှ Thomas Keller တို့သည် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်သို့ စာများပေးပို့ကာ PTFE (polytetrafluoroethylene)၊ ဟင်းချက်အိုးခွက်များကို nonstick ဖြစ်စေသော ပစ္စည်းကို ပိတ်ပင်မှုတွင် ပါဝင်သောကြောင့် ဥပဒေကို ပြန်လည်စဉ်းစားရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

“California ပြည်သူများနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ကာကွယ်လိုသည့် ဆန္ဒကို ကျွန်တော် လေးစားပြီး ထပ်တူခံစားရပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ မရည်ရွယ်ဘဲ ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးပိုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဥပဒေတစ်ခုနဲ့ ရှေ့ဆက်မသွားခင် သိပ္ပံပညာကို သေသေချာချာ လေ့လာဖို့ ကျွန်တော် တိုက်တွန်းပါတယ်။ PTFE များကို တာဝန်ယူမှုရှိစွာ ထုတ်လုပ်ပြီး အသုံးပြုတဲ့အခါ ဘေးကင်းပြီး ထိရောက်ကြောင်း သက်သေပြထားပါတယ်။” ဟု Keller က ရေးသားခဲ့သည်။

ထိုစားဖိုမှူးများ၏ ထုတ်ပြန်ချက်များကို ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဟင်းချက်အိုးခွက်ထုတ်လုပ်သူနှစ်ဦးဖြစ်သည့် Groupe SEB နှင့် Meyer တို့က ပူးတွဲတည်ထောင်ထားသော The Cookware Sustainability Alliance မှ စုစည်း၍ မျှဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအဖွဲ့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်က ပိတ်ပင်မှုသည် ဟင်းချက်အိုးခွက်များ၏ ကုန်ကျစရိတ်ကို တိုးမြှင့်စေမည်ဖြစ်ပြီး ဥပဒေအသစ်ကို “နှလုံးခုန်နှုန်းထိန်းစက်ကဲ့သို့ အသက်ကယ်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကိရိယာများတွင် တွေ့ရသည့် ပေါင်းစပ်ပစ္စည်းများဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့်၊ ဘေးကင်းပြီး FDA မှ အတည်ပြုထားသော nonstick ဟင်းချက်အိုးခွက်များကို ပိတ်ပင်မည့် လမ်းမှားရောက်နေသော အဆိုပြုချက်” ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ စာများစွာတွင် FDA (Food and Drug Administration) က PTFE နှင့် အခြား fluoropolymers များကို အစားအစာနှင့်အတူ အသုံးပြုရန် ခွင့်ပြုထားသည်ဟုလည်း ငြင်းခုံထားသည်။

Rachael Ray တွင် သူမ၏ကိုယ်ပိုင် ဟင်းချက်အိုးခွက်လိုင်း ရှိပြီး၊ David Chang တွင် ထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီ Meyer မှ ထုတ်လုပ်သော nonstick ကြော်အိုးများနှင့် ဒယ်အိုးများ ရှိသည်။ Keller တွင်လည်း Hestan မှ ထုတ်လုပ်သော ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် ဟင်းချက်အိုးခွက်လိုင်း ရှိသည်။

အချို့က ဟင်းချက်အိုးများကို nonstick ဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသော ပစ္စည်းများသည် အပူချိန်မြင့်မားစွာ အပူပေးသည့်အခါတွင် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေနိုင်ဆဲဖြစ်ပြီး nonstick အပေါ်ယံပိုင်းပါသော ဟင်းချက်အိုးခွက်များသည် စားသုံးသူများထံသို့ အန္တရာယ်ရှိသော ဓာတုပစ္စည်းများကို ထုတ်လွှတ်နိုင်သည်ဟု ငြင်းခုံကြသည်။

“ဒါက တကယ်တော့ ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်မှာ အသုံးပြုတဲ့ polymer ကနေ ထွက်လာတဲ့ ပါဝင်ပစ္စည်းတွေပါပဲ” ဟု Belcher က ပြောကြားပြီး ထုတ်လုပ်မှု၏ ဘေးထွက်ပစ္စည်းများသည် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ညစ်ညမ်းစေနိုင်ကြောင်း မှတ်သားခဲ့သည်။

ထိုစားဖိုမှူးများသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများဖြစ်သည့် သရုပ်ဆောင် Mark Ruffalo ကဲ့သို့သော အွန်လိုင်းမှ ဝေဖန်မှုများကိုလည်း ခံခဲ့ရသည်။ Ruffalo သည် X တွင် Ray ကို ဥပဒေကြမ်းကို ဆန့်ကျင်မှုအတွက် တိုက်ရိုက်ပြောဆိုခဲ့သည်။

“Rachel, မီးဖိုချောင်မှာ လူတွေကို ယုံကြည်မှုရှိစေမယ့် သင့်ရဲ့ကတိကဝတ်ကို ကျွန်တော် သဘောတူပါတယ်” ဟု Ruffalo က ရေးသားခဲ့သည်။ “သင့်ရဲ့ ဟင်းချက်အိုးခွက်တွေကနေ PFAS လိုမျိုး အဆိပ်အတောက်ရှိတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေကို ဖယ်ရှားတာဟာ မှန်ကန်တဲ့ ချက်ပြုတ်နည်းကို ရွေးချယ်တာလိုပဲ အရေးကြီးပါတယ်။”

အများပြည်သူကျန်းမာရေး အရာရှိများသည် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ထာဝရဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ပတ်သက်၍ သတိပေးချက်များကို ပိုမိုထုတ်ပြန်နေကြသည်။ ဤဓာတုပစ္စည်းများသည် ပုံစံ ၁၂,၀၀၀ ဖြင့် ရှိနေပြီး ဟင်းချက်အိုးခွက်များကို nonstick ဖြစ်အောင်၊ အဝတ်အထည်များနှင့် ကော်ဇောများကို အစွန်းအထင်းဒဏ်ခံနိုင်အောင်၊ အစားအစာထုပ်ပိုးမှုများကို အဆီပြန်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် စသည်တို့တွင် အသုံးပြုကြသည်။ CDC (Centers for Disease Control and Prevention) ၏ အဆိုအရ အမေရိကန်လူမျိုးအားလုံးနီးပါးတွင် ၎င်းတို့၏ သွေးထဲ၌ PFAS ပမာဏကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိနိုင်သည်။

EPA (Environmental Protection Agency) ၏ အဆိုအရ PFAS အဆိပ်အတောက်သည် ကလေးမရနိုင်ခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်များတွင် သွေးတိုးခြင်း၊ ကလေးများတွင် ဖွံ့ဖြိုးမှုနှောင့်နှေးခြင်း၊ ကင်ဆာအချို့ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်း၊ ဟော်မုန်းမမှန်ခြင်းနှင့် ကာကွယ်ဆေးတုံ့ပြန်မှု လျော့နည်းခြင်းတို့နှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း ပြသထားသည်။ သို့သော် CDC က ၂၀၀၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်၌ PFAS အသုံးပြုမှု ကျဆင်းခဲ့ပြီး ထို့ကြောင့် သွေးထဲရှိ PFAS ပမာဏအချို့လည်း လျော့နည်းသွားပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။