ထရမ့်က နှစ်နိုင်ငံအဖြေကို ကတိမပြု၊ ဂါဇာသဘောတူညီမှုအပေါ် မရေရာမှုများ လွှမ်းမိုး၊ အခမ်းအနားများ ကျင်းပခဲ့သော်လည်း

(SeaPRwire) –   အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်သည် ကာတာ၊ အီဂျစ်နှင့် တူရကီခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အီဂျစ်နိုင်ငံ ရှမ်းအယ်လ်ရှိတ်ခ် (Sharm El-Sheikh) ၌ တနင်္လာနေ့တွင် ‘တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သာယာဝပြောရေးအတွက် ထရမ့်ကြေညာချက်’ ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“အတူတကွ၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ပဋိပက္ခဒေသရှိ ပါလက်စတိုင်းနှင့် အစ္စရေး နှစ်ဖက်စလုံးအပါအဝင် လူမျိုးအားလုံးအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးနှင့် အခွင့်အလမ်းများကို အာမခံသော နည်းလမ်းဖြင့် ဤသဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်” ဟု သဘောတူညီချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည် ငြိမ်းချမ်းရေး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့လည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြပြီး သမ္မတထရမ့်၏ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်အပေါ် ပံ့ပိုးမှုအတွက် ချီးကျူးဂုဏ်ပြုစကားများ ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ “သမ္မတထရမ့်၊ ဒါက သင်၏အောင်မြင်မှု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်အခါကို ဖန်တီးပေးဖို့ သင်ရဲ့ မမောပန်းနိုင်တဲ့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတွေအတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းသည် စီမံကိန်းကို ‘အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ရန်’ ကူညီရန် အသင့်ရှိကြောင်း ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ်လ် မက်ခရွန်က တနင်္လာနေ့ကို အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့အတွက် “သမိုင်းဝင်နေ့” အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ “လာမယ့်အရာတွေအတွက် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး နှိမ့်ချစွာ ပူးပေါင်းပြင်ဆင်ကြပါစို့” ဟု အီဂျစ်မှ မထွက်ခွာမီ ပြောကြားခဲ့သည်။

တနင်္လာနေ့ညနေပိုင်းမှ သင်္ကေတပုံစံဖြင့် လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲအခမ်းအနားသည် ခေါင်းဆောင်များ မျှော်လင့်ထားသည့် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေး၏ အစသစ်တစ်ခုကို ပုံဖော်ခဲ့ပြီး၊ နှင့် နှင့် အကျဉ်းသားများ လွှတ်ပေးခြင်းသည် ထိုပန်းတိုင်ဆီသို့ သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုများကို ပြသခဲ့သည်။

သို့သော် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာမလဲ၊ အထူးသဖြင့် ဂါဇာ၏ အနာဂတ်အတွက် မေးခွန်းများစွာ ကျန်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ သဘောတူညီချက်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အသိအမှတ်ပြုသော ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ထူထောင်ရေး အစီအစဉ်များ၊ သို့မဟုတ် ဂါဇာ၏ အနာဂတ်အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းသော အစီအစဉ်များ ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။

၎င်းကို ထရမ့်၏ ကနဦး အချက် ၂၀ ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးစီမံကိန်းတွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ချမှတ်ထားသည်။ ဂါဇာကို ပြန်လည်တည်ဆောက်နေစဉ်အတွင်း “ပါလက်စတိုင်း ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် နိုင်ငံထူထောင်ရေးအတွက် ယုံကြည်စိတ်ချရသော လမ်းကြောင်းတစ်ခုအတွက် အခြေအနေများ နောက်ဆုံးတွင် ပြည့်စုံလာနိုင်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် သမ္မတသည် တနင်္လာနေ့က လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲအခမ်းအနားတွင် ပြောကြားခဲ့သော မိန့်ခွန်း၌ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်၍ မပြောကြားခဲ့သလို၊ ပါလက်စတိုင်းကို အသိအမှတ်ပြုရန် မှ ၏ မကြာသေးမီက လှုပ်ရှားမှုများကိုလည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။

တနင်္လာနေ့တွင် သတင်းထောက်များက နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းသောအခါ ထရမ့်က “ကျွန်တော်တို့ ကြည့်ရဦးမှာပါ” ဟုသာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်က ဖြည့်စွက်ပြောကြားသည်မှာ- “ကျွန်တော်က တစ်နိုင်ငံ၊ နှစ်နိုင်ငံ ဒါမှမဟုတ် နှစ်နိုင်ငံအကြောင်းကို ပြောနေတာမဟုတ်ဘူး။ လူအများကြီးက တစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းကို သဘောကျကြတယ်၊ တချို့လူတွေက နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းကို သဘောကျကြတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ကြည့်ရဦးမှာပါ” ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နက်တန်ယာဟုသည် နိုင်ငံတကာ ဖိအားများ တိုးလာနေသော်လည်း သီးခြားပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို ကာလကြာရှည်ကတည်းက ပယ်ချခဲ့သည်။

ကနဦးစီမံကိန်းတွင် ဂါဇာ၏ နေ့စဉ်ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုများကို ကြီးကြပ်ရန် ယာယီအသွင်ကူးပြောင်းရေး အစိုးရအဖွဲ့တစ်ခု ဖွဲ့စည်းရန် အဆိုပြုချက်ကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ပါလက်စတိုင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ နှစ်ဦးစလုံးက ဦးဆောင်သော အဆိုပါအဖွဲ့တွင် ဟောင်းများ ပါဝင်ရန် စီစဉ်ထားပြီး၊ Sky News သို့ ပြောကြားရာတွင် ဟူသော အယူအဆကို ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဘလဲယားသည် Sharm El-Sheikh ရှိ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုသည် ပိုမိုဖြစ်နိုင်ခြေရှိကြောင်း ဖော်ပြနေသည်။

တနင်္လာနေ့မှ အကျဉ်းသားများနှင့် ဓားစာခံလဲလှယ်မှုသည် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် တိုးတက်မှုများ ပေးစွမ်းခဲ့သော်လည်း သဘောတူညီချက်၏ ဤကဏ္ဍတွင် အက်ကြောင်းများ ပေါ်ပေါက်နေပြီဖြစ်သည်။

ကျန်ရှိနေသော ဓားစာခံသေဆုံးသူ ၂၈ ဦးလုံးကို တနင်္လာနေ့တွင် လွှဲပြောင်းပေးရန် မျှော်မှန်းထားသော်လည်း ယခုအထိ လေးဦး၏ ရုပ်အလောင်းများကိုသာ အစ္စရေးသို့ ပြန်လည်ပေးအပ်ထားသည်။ ဓားစာခံများ၏ မိသားစုများသည် ဤဖြစ်ရပ်ကြောင့် “ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ပြီး စိတ်ပျက်ခဲ့ရသည်” ဟုဆိုသည်။ Hostages and Missing Families Forum က ၎င်းကို “Hamas ၏ သဘောတူညီချက်ကို အထင်အမြင်သေးစွာ ချိုးဖောက်ခြင်း” ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး ကြားခံများနှင့် အစ္စရေးအစိုးရအား Hamas က “ဤချိုးဖောက်မှုအတွက် တန်ဖိုးပေးဆောင်ရမည်” ဟု သေချာစေရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (IDF) က သေဆုံးဓားစာခံလေးဦး၏ ခေါင်းတလားများကို တရားဝင် ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် အစ္စရေးနိုင်ငံသို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့ကြောင်း ညနေပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုလေးဦး၏ အထောက်အထားများကို ယခုအခါ အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပြီး နှစ်ဦးကို ၎င်းတို့၏ မိသားစုများက အဖြစ် ထုတ်ပြန်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

“ပါတီအားလုံးသည် လူသားတို့၏ ရုပ်အလောင်းများကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော အခြေအနေများအောက်တွင် ပြန်လည်ပို့ဆောင်နိုင်ရန် သေချာစေရမည်ဖြစ်ပြီး ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုကို ထိန်းသိမ်းရမည်” ဟု မှ ပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သည် ဓားစာခံများ (အသက်ရှင်လျက်နှင့် သေဆုံးသူများ) အပြင် ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသားများနှင့် ထိန်းသိမ်းခံများကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်းကို ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။

ဂါဇာရှိ လက်ရှိ ဆုတ်ခွာရေးနယ်နိမိတ်မျဉ်းကို ကျော်လွန်၍ အစ္စရေးစစ်တပ်နေရာများသို့ လူများစွာ ချဉ်းကပ်လာသောအခါ “သဘောတူညီချက်ကို ရှင်းလင်းစွာ ချိုးဖောက်မှု” ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း အင်္ဂါနေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် တပ်ဖွဲ့များသည် “ခြိမ်းခြောက်မှုကို ဖယ်ရှားရန်” ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု IDF က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဂါဇာရှိ ဒေသခံ ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များက အင်္ဂါနေ့တွင် သီးခြားဖြစ်ရပ်နှစ်ခု၌ အစ္စရေးတို့၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းခြောက်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အကောင်အထည်ဖော်နေဆဲဖြစ်သည်။

ပါလက်စတိုင်းဘက်မှမူ လွတ်မြောက်လာသော အကျဉ်းသားများစွာသည် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရသည်ဟု မိသားစုများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ ဂါဇာတွင် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားမည်ကိုလည်း စိုးရိမ်မှုများ တိုးပွားလာနေသည်။ Hamas က ပြိုင်ဘက်အုပ်စုဝင်များကို ကွပ်မျက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကာ “လုံခြုံရေးပြန်လည်ထူထောင်ရန်” ကြေညာခဲ့သည်။

စစ်ပွဲစတင်ခဲ့ချိန်မှစ၍ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး ၆၇,၀၀၀ ကျော် ဂါဇာတွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။ အဆိုပါပဋိပက္ခသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့တွင် Hamas က အစ္စရေး၌ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုကို စတင်ခဲ့ရာမှ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၁,၂၀၀ ခန့် သေဆုံးကာ အခြား ၂၅၀ ကို ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

မြေပြင်ပေါ်တွင် လွတ်လပ်သော စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှု မရှိခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးဌာနသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အဖွဲ့များ၊ သတင်းထောက်များနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများက မှီခိုအားထားရသော ထိခိုက်သေဆုံးသူ အချက်အလက်များအတွက် အဓိကရင်းမြစ်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ ကိန်းဂဏန်းများသည် အရပ်သားနှင့် တိုက်ခိုက်ရေးသမားများကို ခွဲခြားထားခြင်းမရှိသည့်အပြင် TIME က လွတ်လပ်စွာ အတည်ပြု၍မရပေ။ IDF မှ အချက်အလက်များအရ ဟု ဖော်ပြသည်။