သင့်ရဲ့ ဆီးက ကျန်းမာရေးအကြောင်း ဘာတွေပြောပြနိုင်လဲ

(SeaPRwire) –   လွန်ခဲ့သောနှစ်အနည်းငယ်ခန့်က သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ရေထုညစ်ညမ်းမှု၏ အလားအလာရှိသော အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည့် အမေရိကန်ဆီးနှင့်ပတ်သက်၍ အလံကိုမြှင့်တင်ခဲ့သည်။

ခေတ်စားနေသောအစားအစာများသည် ပရိုတင်းဓာတ်ကိုတွန်းအားပေးသော်လည်း အမေရိကန်လူမျိုးများသည် တစ်နေ့တာအတွက်အကြံပြုထားသောပမာဏထက်ပို၍စားသုံးနေကြသည်။ ပရိုတင်းဓာတ်အလွန်အကျွံစားသုံးခြင်း၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုမှာ ဆီးထဲတွင် နိုက်ထရိုဂျင်ပိုလျှံခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအစွမ်းထက်သော ပေါင်းခံရည်သည် ပတ်ဝန်းကျင်သို့ရောက်ရှိသောအခါ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသော ရေညှိများပွင့်ခြင်း၊ ဂေဟစနစ်များကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခြင်းနှင့် သောက်သုံးရေကို မလုံခြုံစေနိုင်ကြောင်း Yale University မှ biogeochemist တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ထိုပြဿနာနှင့်ပတ်သက်၍ တွဲဖက်ရေးသားခဲ့သူ Maya Almaraz ကဆိုသည်။ သူမနှင့် သူမ၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် ပရိုတင်းဓာတ်ကို အလွန်အကျွံစားသုံးခြင်းကြောင့် အမေရိကန်လူမျိုးများ၏ဆီးထဲတွင် တစ်နှစ်လျှင် နိုက်ထရိုဂျင်ပိုလျှံတန်ချိန် ၆၀၀,၀၀၀ ကျော်ထွက်ရှိကြောင်း တွက်ချက်ခဲ့သည်။

၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ကျန်းမာရေးနှင့် အလေ့အကျင့်များအကြောင်း ဆီးကဖော်ပြနိုင်သော အံ့အားသင့်ဖွယ်အချက်များစွာ၏ ဥပမာတစ်ခုမျှသာဖြစ်သည်။ “ အရက်သောက်သုံးပါက ဆီးထဲတွင် ထူးခြားသောမော်လီကျူးများရှိပါတယ်” ဟု University of Wisconsin-Madison မှ ဓာတုဗေဒပါမောက္ခ Joshua Coon ကဆိုသည်။ “ ကော်ဖီသောက်ရင်လည်း အဲဒီရဲ့ထူးခြားချက်ကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။” ဦးနှောက်အကျိတ်အမျိုးအစားအချို့သည် အခြားနည်းလမ်းများဖြင့် ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းမပြုမီ ဆီးထဲတွင်ပင် အစအနများချန်ထားနိုင်ကြောင်း ဆီးထဲရှိ မော်လီကျူးများကို လေ့လာရာတွင် ရှေ့ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး လူ့ဆီးတွင်တွေ့ရှိသော မော်လီကျူး ၃,၀၀၀ ကျော်ကို ထိန်းသိမ်းထားသူ University of Alberta မှ ပါမောက္ခ David Wishart ကဆိုသည်။ အခြေခံသုတေသနတွင် တိုးတက်မှုများသည် “အဲဒီရွှေရောင်အရည်ထဲမှာ ရွှေတွေရှိတယ်” ဆိုတာကို ဖော်ထုတ်ပြသနေသည်။

ဆီးက ကျွန်တော်တို့ကို ဘာတွေပြောပြနိုင်လဲ။

လူတော်တော်များများဟာ ဆရာဝန်ရုံးမှာ ပလတ်စတစ်ခွက်ထဲမှာ ဒါမှမဟုတ် အိမ်မှာ တုတ်ချောင်းနဲ့ ဆီးစစ်ဖူးကြပါတယ်။ စံစစ်ဆေးမှုတစ်ခုမှာ ဆီးထဲတွင် သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုကိုရှာဖွေပြီး ဆီးချိုရောဂါကိုရှာဖွေရန်ဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ခုကတော့ လူ့ chorionic gonadotropin ကို အလံထောင်ထားပြီး ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတစ်ရပ်ပါ။

ဤစစ်ဆေးမှုများသည် ဆီးထဲတွင် ဇီဝဖြစ်စဉ်များ (metabolites) ပါဝင်သောကြောင့် အလုပ်ဖြစ်ပါသည်။ ဇီဝဖြစ်စဉ်များဆိုသည်မှာ မော်လီကျူးအသစ်များ ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့် တည်ဆောက်ခြင်း၏ နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာမှ အမှိုက်များဖြစ်သည်။ အိမ်တစ်လုံးမှ အမှိုက်များသည် ဥပမာအားဖြင့် ထိုအိမ်တွင်နေထိုင်သူများသည် သက်သတ်လွတ်စားသူများဖြစ်မဖြစ်ကို ဖော်ပြနိုင်သကဲ့သို့ ဇီဝဖြစ်စဉ်များသည် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းတွင် ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာကို ဖော်ပြသည်။ “ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ တစ်ခုခုမှားနေရင် ဆီးထဲမှာ စုပုံနေတတ်တယ်” ဟု Wishart ကဆိုသည်။

လူတွေရဲ့ဆီးထဲမှာပါတဲ့ ဇီဝဖြစ်စဉ် ၆၉ ခုရဲ့အဖွဲ့ဟာ သူတို့ရဲ့အူမကြီးထဲမှာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တဲ့အသားပိုရှိသူတွေကို ခန့်မှန်းနိုင်ကြောင်း ၂၀၁၃ ခုနှစ်ရဲ့လေ့လာမှုတစ်ခုကဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ သူနဲ့ပူးပေါင်းသူတွေဟာ ဆီးထဲမှာပါတဲ့ ဇီဝဖြစ်စဉ် ၁၄၉ မျိုးအတွက် စစ်ဆေးမှုကိုထုတ်ဝေခဲ့ပြီး သုတေသနအသိုင်းအဝိုင်းက အဲဒီစစ်ဆေးမှုကိုအသုံးပြုပြီး ဆီးကိုလေ့လာပြီး ဓာတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုအသစ်တွေကို ဖန်တီးနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့ပါတယ်။

ဆီးဟာ အရာအားလုံးအတွက် အသုံးမ၀င်ပါဘူး။ ကျန်းမာရေးအတွက် ရေရှည်ကိုယ်ပိုင်စောင့်ကြည့်ခြင်းကို ရှေ့ဆောင်ခဲ့သူ Stanford genomicist Michael Snyder က ဆီးဟာ ကြွက်သားနဲ့ နှလုံးတစ်ရှူးအပါအဝင် တစ်ရှူးအများအပြားနဲ့ပတ်သက်ရင် သွေးလောက် မကောင်းကြောင်းပြောပါတယ်။

သို့သော်လည်း ၎င်းသည် လူများစားသုံးသောအရာနှင့်ပတ်သက်၍ အထူးအသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။ “ ဒါဟာ အစားအသောက်နဲ့ ဖြည့်စွက်စာတွေကိုကောင်းကောင်းမြင်နိုင်တဲ့ ပြတင်းပေါက်တစ်ခုပါပဲ” ဟု Snyder ကဆိုသည်။ အမှန်မှာ၊ Coon ရဲ့ဓာတ်ခွဲခန်းကနေ ဆီးကိုအချိန်နဲ့တပြေးညီ ကျန်းမာရေးစောင့်ကြည့်ဖို့ သုံးလို့ရမလားဆိုတာကို လေ့လာဖို့ရည်ရွယ်ထားတဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ သူနဲ့သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဟာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းနှစ်ဦးကနေ ၁၀ ရက်ကြာထုတ်တဲ့ ဆီးအားလုံးကို စုဆောင်းခဲ့ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ထားတာရဲ့ သက်သေတွေ၊ အစားအစာအချို့ရဲ့ အစအနတွေနဲ့ အိပ်ရာဝင်ခါနီးမှာသောက်တဲ့ acetaminophen ကိုပါ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ လူတွေရဲ့နေ့စဉ်ဘဝမှတ်တမ်းပါပဲ။

နောင်လာမည့်အိမ်သာ

ဆီးရဲ့အဓိကအကျိုးကျေးဇူးတစ်ခုကတော့ အလွယ်တကူရနိုင်ပြီး နေ့စဉ်သွေးဖောက်စစ်တာထက် ကျန်းမာရေးကိုစောင့်ကြည့်ဖို့ ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။ “အိမ်သာက တကယ်ကို သင့်တော်တဲ့နေရာပါ” ဟု Coon ကဆိုသည်။ သူနဲ့သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဟာ ဆီးထဲမှာရှိတဲ့ ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်နိုင်ပြီး တိကျတဲ့ဆေးပညာကို အထောက်အကူပြုနိုင်တဲ့ အိမ်သာအခြေပြုအာရုံခံကိရိယာတွေကို ဆက်လက်ရှာဖွေနေပါတယ်။ အဲဒီအာရုံခံကိရိယာတွေက လူတစ်ယောက်ရဲ့ဆီးထဲမှာ အမြဲတမ်းရှားပါးနေတဲ့မော်လီကျူးတစ်ခုက ရုတ်တရက်မြင့်တက်လာရင် ဆရာဝန်တွေကို သတိပေးနိုင်မယ်။ လူတစ်ယောက်ရဲ့အစားအသောက်ကို အသေးစိတ်စောင့်ကြည့်နိုင်မယ်။ သူတို့ဆေးတွေကို ဘယ်လိုဇီဝဖြစ်ပျက်စေလဲဆိုတာကို ထိုးထွင်းသိမြင်နိုင်မယ်။ ဥပမာအားဖြင့် “အိမ်သာထဲမှာ တိုင်းတာမှုတွေ ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့ သိဖို့လိုတယ်” ဟု Coon ကဆိုသည်။ “ အဲဒါက အကောင်းဆုံးပါပဲ။”

Almaraz က အမေရိကန်တွေရဲ့အိမ်သာထဲကို ဘာတွေဝင်နေလဲဆိုတာကို အများကြီးသိပြီးသားမို့လို့ အဲဒါကိုဘယ်လိုပြောင်းလဲရမလဲဆိုတာကို အာရုံစိုက်ထားပါတယ်။ လူတွေဟာ ပရိုတင်းဓာတ်ပိုစားဖို့ မလိုဘူးဆိုတဲ့အယူအဆကို လက်ခံဖို့ဝန်လေးတာကို သူတွေ့ရှိထားတာကြောင့် သူတို့ဟာ နိုက်ထရိုဂျင်ကို ပတ်ဝန်းကျင်ထဲကို အများကြီးထည့်နေကြတုန်းပါပဲ။ ဒါကြောင့် သူဟာ အစားအသောက်လိုမျိုး ကိုယ်ပိုင်ရွေးချယ်မှုတွေရဲ့အကျိုးဆက်တွေကို နားလည်အောင်ကူညီပြီး ဆီးဟာ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေတဲ့အမှိုက်အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အသိအမြင်ကို မြှင့်တင်ပေးချင်ပါတယ်။

“အစားအသောက်တွေက ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ သူတို့က အမြဲတမ်းပြောင်းလဲနေပါတယ်” ဟု သူမကဆိုသည်။ “ ကျွန်တော်တို့က သူတို့ကို ပိုကောင်းအောင်ပြောင်းလဲနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။”

“ `